Fibromiyalji (FMS) diğer adı ile fibromiyalji sendromu vücutta hassas olan kemik ve kaslarda ağrı ve yorgunluğun hissedildiği, bilişsel bozukluklara ve uyku sıkıntılarına neden olan bir hastalıktır. Fibromiyalji kroniktir, yani uzun süreli bir hastalıktır. Fibromiyalji tanısı koymak gerçekten zordur çünkü pek çok hastalıkla benzer belirtiler göstermektedir. Ve de fibromiyalji için kesin bir test yoktur, bu yüzden çoğunlukla yanlış teşhis konulmaktadır.

Fibromiyalji tedavisi de zor ve karmaşıktır. Kişinin hayatında köklü değişiklikler yapması, ilaç kullanması ve terapiye gitmesi gerekebilir. Zor olsa dahi çabalandıktan sonra fibromiyalji tedavisi pek de imkânsız değildir. Fibromiyalji hastalığının neden olduğu bilinmemektedir. Fakat genetik olarak meyilli olmak, iltihap, travma ve stres gibi durumların, fibromiyalji hastalığının tetikleyicileri olduğu düşünülmektedir.

Uzmanlardan birisinin bir teorisine göre beyin, hiçbir sebep olmaksızın, durduk yere acı eşiğini düşürür, daha önce acı vermeyen, normal insanlara acı vermeyecek normal durumlar kişiler için yavaş yavaş acı verici hale gelir. Zaman geçtikçe acı artar ve kişi doktora gider.

Diğer bir uzman teorisine göre ise beyindeki sinirlerin ağrı sinyallerine gösterdiği aşırı tepkidir. Yani bu teoriye göre fibromiyalji hastalığına sahip olan kişilerin beyinleri sinyallere aşırı tepki verebilir ya da yanlış yorumlayabilir. Bu durum beynin merkezindeki anormalliklerden ya da beyindeki kimyasal dengesizlikler sonucu oluyor olabilir.

Fibromiyalji Belirtileri Nelerdir?

Fibromiyalji belirtileri ile otoimmün bozuklukları belirtileri neredeyse aynıdır. Bu durum uzmanların fibromiyalji'nin bir otoimmün bozukluk olup olmadığını sorgulamalarına olmuştur.

Fibromiyalji'nin kalıtsal bir hastalık olduğu ve ülkemizde de genel olarak aile içi evlilikler meydana geldiği için, genel olarak aile içinde görülmektedir. Yapılan araştırmalar sonucunda sinir hücrelerinin arasındaki kimyasal ağrı iletimini olumsuz olarak etkileyen birkaç gen bulunmuştur. Bu genlerin aile içerisinde aktarımı ise fibromiyalji'nin kalıtsal olmasına yol açmıştır.

Fibromiyalji genel olarak orta yaşlardan itibaren görülmektedir. Kişi yaşlandıkça fibromiyalji hastalığının görülme ihtimali artmaktadır. Fakat fibromiyalji bazı durumlarda çocuklarda da görülmüştür. Kişinin vücudundaki iltihap ya da geçmişinde yaşadığı herhangi bir hastalık fibromiyalji'nin görülme riskini arttırabilir ya da semptomların daha ağır geçmesine sebep olabilir.

Fibromiyalji'nin ortaya çıkmasını tetikleyen hastalıklar arasında şigella ve salmonella bakterileri, zatürre, grip gibi hastalıkların olduğu bilinmektedir. Fiziksel ya da duygusal olarak ağır travmalar geçiren insanların da fibromyalji'ye yakalanabileceği bilinmektedir. Yani fibromiyalji bazı durumlarda travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) ile bağlantılı olabilmektedir. Aynı travma gibi uzun süreli strese bağlı kalmak da kişilerin psikolojik ve fizyolojik sağlığını etkilemektedir. Yani stres de fibromiyalji'yi tetikleyebilir.

Fibromiyalji belirtileri, hassas bölgelerimizde ortaya çıkan ağrılar olarak adlandırılabilmektedir. Bu bölgelerden bazıları geçmişte kabul edilen tetikleme noktalarıdır. Fakat fibromiyalji'nin etki ettiği tetikleme noktalarından farklı noktalar da bulunmaktadır. Bu da demek oluyor ki fibromiyalji hastalığı insan vücudunun sadece bilindik kısımları etkilemez. Eskiden kişinin 8 tetikleme noktasından en az birinde fibromiyalji olduğu düşünülüyordu.

Eğer bu noktalara biraz bastırıldığında kişi acı hissediyorsa, bu noktaların fibromiyalji noktaları olduğu düşünülüyordu. Bu noktalara örnek verecek olursak kol ve bacak gibi bölgeler, göğüs, dirsek dışı, diz, kalça, üst göğüs, omuz üstü, baş arkası ve ense diyebiliriz. Bazı fibromiyalji hastaları acı dışında uyuşukluk, hassasiyet, karıncalanma gibi şeyler hissedebilir. Bunlara ek olarak kişi kendini sürekli yorgun hisseder. Özellikle kol ve bacaklardaki yumuşak kaslarda ağrı vardır. Bu ağrı derin, zonklayan ve yanma hissiyatına benzeyen bir ağrı türüdür. Fibromiyalji'ye sahip kişi ne kadar uyursa uyusun, fibromiyalji olan bölgeleri dinlenmemiş bir biçimde uyanır.