Pankreas Cerrahisi
Genel Cerrahi

Pankreas Cerrahisi

Pankreas Nedir ve Ne İşe Yarar?

Pankreas, sindirim sistemi içerisinde yer alan, hem sindirim enzimleri hem de hormonlar üreten bir organdır. İnsan vücudunun sol üst kısmında, mide ve onikiparmak bağırsağı arasında yer alır.

Pankreasın iki ana görevi vardır: sindirim enzimleri üretmek ve hormonlar salgılamak.

  • Sindirim Enzimleri: Pankreas, sindirim sırasında kullanılan bazı enzimleri üretir. Bu enzimler, yağları, proteinleri ve karbonhidratları sindirmeye yardımcı olur. Bu sindirim enzimleri, ince bağırsaklardaki besinlerin sindirilmesine yardımcı olur.
  • Hormonlar: Pankreas ayrıca, hormonlar üretir ve salgılar. Bu hormonlar arasında en önemlileri insülin ve glukagon hormonlarıdır. İnsülin hormonu, kan şekeri seviyesini kontrol etmek için gereklidir. Kan şekeri seviyesi yükseldiğinde, pankreas insülin hormonu üretir. Glukagon hormonu ise, kan şekeri seviyesinin düşmesini önlemek için kullanılır.

Pankreasın bu iki görevi, vücuttaki besinlerin sindirilmesi, kullanılması ve enerjiye dönüştürülmesi için hayati önem taşır. Pankreasın işlevlerinde herhangi bir bozulma, sindirim sorunları, diyabet ve diğer sağlık sorunlarına neden olabilir.

 

Pankreas Kanseri Niçin Oluşur?

Pankreas kanserinin tam olarak hangi sebeplerden kaynaklandığı tam olarak bilinmemektedir. Ancak, araştırmalar belirli risk faktörlerinin pankreas kanseri geliştirme olasılığını artırdığını göstermektedir. Bu risk faktörleri şunlardır:

  • Yaş: Yaş ilerledikçe pankreas kanseri riski artar.
  • Sigara Kullanımı: Sigara içmek, pankreas kanseri riskini artıran en önemli faktördür.
  • Aşırı Alkol Tüketimi: Alkol tüketimi de pankreas kanseri riskini artırabilir.
  • Aile Geçmişi: Pankreas kanseri, ailede önceden kanser vakası olanlarda daha sık görülür.
  • Obezite: Yüksek vücut kitle indeksi (VKİ) değeri olan kişilerde, pankreas kanseri riski artabilir.
  • Diyabet: Diyabet hastalarında pankreas kanseri riski artabilir.
  • Kronik Pankreatit: Pankreas iltihabı, kronik pankreatit olarak bilinir ve bu hastalık pankreas kanseri gelişme riskini artırabilir.

 

Pankreas Kanseri'nin Belirtileri Nelerdir?

Pankreas kanseri, erken evrelerde genellikle belirti vermez ve belirtiler ortaya çıktığında genellikle kanser ileri evrelere ulaşmış olur. Ancak, pankreas kanserinin ortaya çıkması durumunda aşağıdaki belirtiler ortaya çıkabilir:

  • Karın ağrısı: Pankreas kanseri genellikle karın bölgesinde şiddetli bir ağrıya neden olur. Bu ağrı, özellikle yemekten sonra daha kötüleşebilir.
  • Kilo kaybı: Pankreas kanseri, iştah kaybına ve kilo kaybına neden olabilir. Bu belirtiler, kanserin ileri evrelerinde daha belirgin hale gelir.
  • İştah kaybı: Pankreas kanseri, iştah kaybına neden olabilir. Bu belirti, kanserin ileri evrelerinde daha belirgin hale gelir.
  • Sarılık: Pankreas kanseri, safra kanallarını tıkayarak sarılığa neden olabilir. Sarılık, cildin ve gözlerin sararması, koyu renkli idrar ve açık renkli dışkı ile karakterizedir.
  • Mide bulantısı ve kusma: Pankreas kanseri, mide bulantısı ve kusmaya neden olabilir. Bu belirtiler, kanserin ileri evrelerinde daha belirgin hale gelir.
  • Yorgunluk: Pankreas kanseri, yorgunluğa neden olabilir. Bu belirti, kanserin ileri evrelerinde daha belirgin hale gelir.

Bu belirtiler her zaman pankreas kanseriyle ilişkili olmayabilir, ancak ortaya çıktığında hemen bir doktora başvurulması önemlidir. Erken teşhis, tedavinin daha etkili olmasını sağlayabilir ve hastalığın yayılmasını önleyebilir.

 

Pankreas Kanseri Oluşumunu Önlemek İçin Ne Yapmak Gerekir?

Pankreas kanseri oluşumunu tamamen önlemek mümkün olmasa da, bazı sağlıklı yaşam alışkanlıkları benimseyerek risk faktörlerini azaltabilirsiniz. İşte pankreas kanseri oluşumunu önlemek için yapabileceğiniz bazı şeyler:

  • Sağlıklı bir diyet benimseyin: Yağ oranı düşük, sebze ve meyve ağırlıklı bir diyet benimseyin. Trans yağlar ve işlenmiş gıdalar gibi sağlıksız gıdalardan kaçının. Daha fazla lifli gıda tüketmeye özen gösterin.
  • Sigara içmeyin: Sigara içmek, pankreas kanseri riskini artıran en önemli faktördür. Sigara içmeyi bırakmak, pankreas kanseri riskinizi azaltmanın en önemli adımlarından biridir.
  • Alkol tüketimini sınırlayın: Alkol tüketimi de pankreas kanseri riskini artırabilir. Günde bir veya iki alkollü içki tüketmek, sağlıklı bir sınır olarak kabul edilir.
  • Sağlıklı bir kiloda kalın: Obezite, pankreas kanseri riskini artırabilir. Sağlıklı bir kilo korumaya çalışın.
  • Egzersiz yapın: Düzenli egzersiz yapmak, pankreas kanseri riskinizi azaltabilir. Haftada en az 150 dakika orta şiddette egzersiz yapmaya özen gösterin.
  • Stresi yönetin: Stres, pankreas kanseri riskini artırabilir. Stresi yönetmek için yoga, meditasyon veya nefes egzersizleri gibi teknikleri uygulayın.
  • Düzenli sağlık kontrolleri yaptırın: Aile geçmişi veya diğer risk faktörleri nedeniyle yüksek risk altında olan kişilerin düzenli tıbbi kontrol altında olmaları önemlidir. Düzenli sağlık kontrolleri, erken teşhis ve tedavi açısından önemlidir.

 

Pankreas Kanseri'nin Çeşitleri Nelerdir?

Pankreas kanseri, farklı hücre tiplerinden kaynaklanan çeşitli alt tiplere ayrılabilir. En sık görülen pankreas kanseri türü, pankreasın iç kısmında (exocrine) oluşan adenokarsinomdur. Pankreasın endokrin kısmında oluşan tümörler ise daha nadirdir. İşte pankreas kanserinin temel çeşitleri:

  • Adenokarsinom: Pankreasın iç kısmında oluşan kanser türüdür. Bu kanser türü, pankreas kanserinin yaklaşık %95'ini oluşturur.
  • Endokrin tümörler: Pankreasın endokrin hücrelerinde oluşan tümörlerdir. Endokrin tümörler, hormonlar üreten hücrelerden kaynaklanır ve nadir görülürler.
  • Kistik tümörler: Pankreasın içindeki kistlerde oluşan tümörlerdir. Bu tümörlerin büyük bir çoğunluğu kanserli değildir ancak bazıları kanserli olabilir.
  • Solid pseudopapiller tümörler: Nadir görülen bir tür pankreas kanseridir. Genellikle genç kadınları etkiler ve düşük bir agresiflik seviyesine sahiptir.

Her pankreas kanseri vakası farklı olabilir ve tedavi seçenekleri ve prognoz, kanserin tipine ve evresine bağlı olarak değişebilir.

 

Pankreas Kanseri'nin Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Pankreas kanseri tedavisi, kanserin tipine, evresine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişebilir. Tedavi, kanserin erken evrelerinde daha etkili olabilirken, ileri evrelerde tedavi seçenekleri sınırlı olabilir. Pankreas kanseri tedavi seçenekleri şunları içerebilir:

  • Cerrahi: Pankreas kanserinin tedavisi için en yaygın kullanılan yöntemdir. Cerrahi, kanserin bulunduğu bölgenin çıkarılmasını içerir. Cerrahi seçenekler arasında Whipple prosedürü (pankreasın bir kısmının, safra kesesi, ince bağırsak ve bazen mide dahil diğer yakındaki dokuların çıkarılması), distal pankreatektomi (pankreasın kuyruk kısmının çıkarılması) ve total pankreatektomi (pankreasın tamamının çıkarılması) yer alır.
  • Radyoterapi: Radyoterapi, kanser hücrelerini öldürmek için yüksek enerjili radyasyon kullanır. Tedavi sırasında kanser hücreleri hedef alınarak öldürülmeye çalışılır.
  • Kemoterapi: Kemoterapi, kanser hücrelerinin büyümesini yavaşlatmak veya öldürmek için ilaç kullanımını içerir. Bu tedavi, kanserin ileri evrelerinde kullanılır.
  • İmmünoterapi: İmmünoterapi, kanser hücrelerini vücudun bağışıklık sistemi tarafından tanınmasını sağlayan ve kanser hücrelerini hedef alan ilaçlar kullanılarak tedavi edilir.
  • Hedefe yönelik tedaviler: Hedefe yönelik tedaviler, kanser hücrelerindeki özel proteinlere veya genetik mutasyonlara hedef alınarak kanser hücrelerini öldürmek için kullanılan ilaçlar kullanılarak tedavi edilir.

Tedavi seçenekleri ve prognoz, kanserin tipine ve evresine bağlı olarak değişebilir. Bu nedenle, pankreas kanseri teşhisi konulduktan sonra, tedavi seçenekleri konusunda bir uzmandan tavsiye almak önemlidir.

Doç. Dr. Oktay Karaköse

Op. Dr. Oktay Karaköse, Genel Cerrahi alanında hizmet vermektedir. Op. Dr. Oktay Karaköse kimdir? Hangi Hastanede, iletişim bilgileri ve hakkındaki yorumları okuyabilirsiniz. Op. Dr. Oktay Karaköse için randevu alabilirsiniz.