Günümüzde göz hastalıklarını, ileri cerrahi teknikler sayesinde başarılı bir şekilde tedavi edilebilmekteyiz. Bu tekniklerden biri de vitrektomi ameliyatıdır. Özellikle şeker hastalığı (diyabet), retina dekolmanı, maküla deliği, epiretinal membran ve göz arkası kanamaları gibi ciddi durumlarda başvurduğumuz bu yöntem, hastaların görme yetisini korumak ve iyileştirmek açısından kritik bir rol oynamaktadır.

Vitrektomi Nedir?

Vitrektomi, gözün iç kısmını dolduran jel kıvamındaki vitreus sıvısının cerrahi olarak çıkarılması işlemidir. Bu sıvı, doğuştan berrak ve temizdir; ancak yaşlanma, diyabet, göz travmaları veya bazı retina hastalıkları nedeniyle bulanıklaşabilir ya da retina yüzeyine zarar verebilir. Vitrektomi sırasında bu sıvı alarak yerine özel bir sıvı, silikon yağı veya gaz enjekte ederiz. Böylece göz içi yapıların daha sağlıklı bir ortamda korunmasını sağlamış oluruz.

Hangi Durumlarda Vitrektomi Gerekir?

Vitrektomi ameliyatını en sık uyguladığımız hastalıklar şunlardır:

1. Diyabetik Retinopati ve Göz Arkası Kanamalar: Diyabet (şeker hastalığı), retinada ciddi damar hasarlarına yol açabilir ve göz içi kanamalarına neden olabilir. Kanamanın retinanın üzerine çökmesi veya görme merkezini kapatması durumunda vitrektomi ameliyatı şart hale gelir.
2. Retina Dekolmanı: Retina tabakasının göz küresinden ayrılması görme kaybına yol açabilir. Bu durumda vitrektomi ile retinayı tekrar yerine yapıştırırız.
3. Epiretinal Membran: Retinanın yüzeyünde ince bir zar oluşabilir. Bu zar, vitreusun çekmesiyle kalınlaşır ve retinayı buruşturarak görmeyi bozar. Vitrektomiyle hem vitreus, hem de buz zar alınır.
4. Göz Travmaları: Göze alınan darbeler sonucu gelişen kanamaları, yabancı cisim girişlerini veya retina yırtıklarını vitrektomi ile tedavi edebiliriz.

Vitrektomi Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Bu ameliyatı, gözün arka segmentine ulaşmayı sağlayan mikro cerrahi tekniklerle gerçekleştirmekteyiz. Genellikle lokal veya genel anestezi altında yaptığımız işlem sırasında:

• Gözün beyaz kısmında (sklera) küçük kesiler açarız.
• Vitreus jelini özel bir cihazla temizleriz.
• Retina üzerinde oluşan zarları veya kan pıhtılarını temizleriz.
• Retina yırtıklarını veya dekolmanını varsa lazer veya gaz tamponu ile onarırız.
• Göz içine silikon yağı, özel gaz veya sıvı enjekte ederek gözün iç basıncını dengeleriz.

Ameliyat süresi, hastalığın şiddetine bağlı olarak değişir ancak genellikle 1 ila 3 saat arasında tamamlanır.

Ameliyat Sonrası Süreç

Vitrektomi sonrası iyileşme süreci hastamıza bağlı olarak değişir. Ancak genel olarak şu hususlara dikkat edilmelidir:

• Göz damlaları ve ilaçlar düzenli kullanılmalıdır.
• Baş pozisyonu cerrahın önerdiği şekilde tutulmalıdır. Özellikle göz içine gaz enjekte edilmişse, belirli pozisyonlarda yatmak veya oturmak gerekebilir.
• Gözün enfeksiyon kapmaması için hijyen kurallarına dikkat edilmelidir.
• Ağır kaldırma ve öne eğilme gibi aktivitelerden kaçınılmalıdır.
• Görme zamanla düzelebilir, sabırlı olunmalıdır. Retina iyileşme süreci haftalar, hatta aylar sürebilir.

Vitrektomi Sonrasında Görme Düzeyine Etkisi

Ameliyatın başarısı, altta yatan hastalığa ve retina dokusunun zarar görme derecesine bağlıdır. Örneğin, erken dönemde yapılan vitrektomi ameliyatları genellikle daha iyi sonuçlar verir. Ancak, ileri derecede diyabetik retinopati vakalarında veya ciddi retina dekolmanı durumlarında tam görme kazanımı mümkün olmayabilir.

Sonuç

Vitrektomi ameliyatı, göz hastalıklarının tedavisinde devrim niteliğinde bir yöntemdir. Şeker hastalığı, retina dekolmanı ve göz arkası kanamaları gibi durumlarda görmeyi kurtarmak adına sıklıkla tercih ettiğimiz bu ameliyat, doğru zamanda ve uygun hastalara uygulandığında başarılı sonuçlar vermektedir. Erken teşhis ve düzenli göz kontrolleri, vitrektomi gerektiren hastalıkların önlenmesi veya erken dönemde müdahale edilmesi açısından büyük önem taşımaktadır. Eğer göz sağlığınızla ilgili bir endişeniz varsa, vakit kaybetmeden bir göz hastalıkları uzmanına başvurmanız gerekmektedir.

Gözlerinizdeki pırıltı eksik olmasın...

Op. Dr. Gökhan Özgür

Göz Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı