Grip nedir?

Grip, ateş, öksürük, vücut ağrıları, halsizlik ve bitkinliğe neden olabilen bir enfeksiyondur. Etkeni virüstür. En yaygın grip türü “mevsimsel” griptir. Grip için tıbbi terim “Influenza” dır. Gribin Influenza A ve Influenza B olmak üzere iki önemli alt tipi bulunmaktadır.

Diğer grip türleri nelerdir?

Mevsimsel gribin yanı sıra, kuş gribi ve domuz gribi de salgınlara neden olmuştur. Her iki hastalığın belirtileri de mevsimsel gribe benzer, yüksek ateş, öksürük, boğaz ağrısı, burun akıntısı veya burun tıkanıklığı, kas veya vücut ağrıları, yorgunluk, baş ağrısı, göz kızarıklığı, solunum zorluğu şeklindedir. Günümüzde görülen grip mevsimsel griptir.

En yaygın grip belirtileri nelerdir?

Grip semptomları genellikle aniden ortaya çıkar. Ateş, kas ağrısı, öksürük şikâyeti olan hastalarda ilk olarak grip akla gelmelidir.

• Ateş (37.8ºC’den yüksek sıcaklık)
• Aşırı yorgunluk
• Baş ağrısı veya vücut ağrıları
• Kas ağrısı
• Öksürük
• Boğaz ağrısı
• Burun akıntısı

Soğuk algınlığı nedir?

Birçok virüs, burnunuza, ağzınıza, boğazınıza veya akciğerlerinize girebilir ve soğuk algınlığına neden olabilir. Soğuk algınlığı ile grip birbirinden farklı iki hastalıktır.

Soğuk algınlığının belirtileri nelerdir?

• Hapşırma
• Öksürük
• Burun ve burun akıntısı
• Boğaz ağrısı

Çocuklarda, soğuk algınlığı da ateşe neden olabilir. Fakat yetişkinlerde soğuk algınlığında genellikle ateş görülmez. Hastalık bir hafta içinde kendiliğinden geçer.

Soğuk algınlığı veya grip olup olmadığımı nasıl anlarım?

Soğuk algınlığı ve gribin bazı şikayetleri benzerdir ama aralarında bazı önemli farklılıklar da vardır. Ateş baş ağrısı ve kas ağrısı gripte sıktır. Gribin bir diğer adı paçavra hastalığıdır ve hastalar hareket etmekte güçlük çekebilirler, günlük aktivitelerini (yürüme, iş, ev temizliği, yemek yapma vd.) yapmakta zorlanırlar. Nezle (soğuk algınlığı) de ise genelde hastalar günlük işlerini yapmakta zorlanmazlar. En sık görülen şikayetler, burun akıntısı, burun tıkanıklığı ve boğaz ağrısıdır, ateş genellikle olmaz.

Grip tehlikeli midir?

Çoğu insan herhangi bir problem yaşamadan gripten kurtulur. Ancak bazı kişilerde gelişen akciğer enfeksiyonu (zatürre) yoğun bakıma yatışı gerektirecek düzeyde solunum yetmezliğine neden olabilir, hastalık ölümcül seyredebilir. Özellikle altta yatan kronik hastalığı olanlarda, bağışıklığı baskılanmış kişilerde grip komplikasyonları daha fazla görülür. Bu yüzden gripten korunmak önemlidir.

Grip için risk grupları

• 65 yaş ve üstü kişiler
• Çok küçük çocuklar
• Hamile kadınlar
• Diyabet, kalp yetmezliği gibi hastalığı olanlar

Grip olursam ne yapmalıyım?

Grip olduğunuzu düşünüyorsanız, evde kalın, istirahat edin ve bol sıvı için. Özellikle c vitaminden zengin besinler tüketilebilir. Ayrıca ateş ve ağrıları gidermek için asetaminofen (örnek marka: Tylenol) alabilirsiniz. Aspirin veya 18 yaşından küçük çocuklara aspirin içeren ilaçlar vermeyin. Çocuklarda aspirin, Reye sendromu olarak adlandırılan ciddi bir soruna neden olabilir. Grip olan çoğu insan 1 ila 2 hafta içinde kendiliğinden iyileşir.

Aşağıdaki şikayetler mevcut ise mutlaka doktora gidin.

• Nefes almada sorun var ya da nefes darlığı var
• Göğsünüzde veya karnınızda ağrı veya baskı hissedin
• Aniden baş dönmesi
• Bilinç bulanıklığı
• Ciddi kusma var

Grip nedeniyle bir kliniğe ya da hastaneye gitmeye karar verirseniz, girişte şikayetlerinizi belirtin, bu şekilde sağlık kuruluşunda hastalığı başkalarına bulaştırmamanız için önlemler alabilirler. Personel size maske takmanızı veya enfeksiyonunuzu yayma olasılığınızın düşük olduğu bir yerde beklemenizi isteyebilir. Grip olduğunuzda iş yerinize veya okula gitmeyin. Hastalığı başkalarına bulaştırmamak için öksürürken veya hapşırırken her zaman ağzınızı ve burnunuzu mendil ile veya kolunuz ile kapayın. Avuç içine öksürmekten, hapşırmaktan kaçının.

Grip tedavi edilebilir mi?

Evet, grip tedavisinde antiviral ilaçlar kullanılır. Bu ilaçlar, özellikle ilk iki günde alındığında hastalığın daha erken düzelmesini sağlayabilir. Antiviral bir ilaç tedavisine gerek olup olmadığına doktorunuz karar verecektir. Antibiyotikler grip virüslerine etkili değildir. Gereksiz antibiyotik kullanımı, vücuttaki duyarlı bakterileri öldürerek, ikincil (süperenfeksiyon) enfeksiyonlara neden olabilir.

Ya ben hamileysem?

Gebe kadınlar için grip çok tehlikeli olabilir. Hamile kişilerde grip benzeri şikayetler olduğunda mutlaka doktora başvurmalıdırlar. Hamilelerde grip daha ağır seyredebilir, hatta hamile kişinin ve bebeğinin ölümüne neden olabilir. Hamilelere grip aşısı yapılabilir.

Grip aşısı

Gripten korunmanın bilinen en etkin yolu aşılamadır. Aşı ile mevsimsel gribe bağlı zatürre, hastaneye yatış gibi komplikasyonlar önlenebilir. Grip aşısı ölüm oranının azaltmaktadır.

Grip aşısı Dünya Sağlık Örgütü tarafından önerilen bir yıl önce en sık görülen grip suşlarını içerecek şekilde hazırlanır. Aşı canlı aşı değildir, inaktif bir aşıdır, uygulandığında gribe neden olmaz. Grip aşısı Ekim- Kasım aylarında yapılmalıdır. Bununla birlikte mart ayına kadar yaptırılabilir. Aşı o yıl için koruyucudur, her yıl tekrarlanması gerekir.

Aşı yapılan yerde ağrı, kızarıklık; genel olarak hafif ateş ve kırıklığa neden olabilir. 6 aylıktan küçük bebeklere, yumurta alerjisi olanlara, aşının herhangi bir bileşenine karşı ağır yaşamı tehdit eden alerjisi bilinenlere, daha önce yapılan aşıdan sonra 6 hafta içinde Guillian-Barre sendromu gelişenlere aşılanma önerilmez.

Kimlere aşı yapılmalıdır?

Grip aşısı prensipte kontrendikasyonu olmayan ve isteyen herkese uygulanır.

Grip aşısı önerilen gruplar şunlardır: 

• 5 yaşından küçük (özellikle 2 yaş altı) çocuklar (6. aydan itibaren)
• 65 yaşından büyük erişkinler
• Gebeler
• Bakım evinde yaşayanlar
• Kronik sağlık sorunu olanlar

o  Kronik pulmoner hastalık (astım, kronik obstruktif akciğer hastalığı, kistik fibrozis),

o  Kardiyovasküler (tek başına hipertansiyon hariç) hastalık

o  Böbrek hastalığı

o  Karaciğer hastalığı

o  Kan hastalıkları (orak hücreli anemi dahil)

o  Endokrin hastalık (diabetes mellitus gibi)

o  Metabolik hastalık (genetik metabolik hastalıklar gibi)

o  Nörolojik veya nöro-gelişimsel bozukluğu olanlar (beyin, spinal kord, periferik sinir ve kas hastalıkları, serebral palsi, epilepsi, inme, mental retardasyon, büyüme-gelişme geriliği, musküler distrofi, spinal kord hasarı dahil)

o  Hastalık veya ilaca bağlı olarak bağışıklık sistemi baskılanmış kişiler (kanser, uzun süreli steroid kullanımı, HIV gibi)

o  19 yaşından küçük olup uzun süredir aspirin tedavisi alanlar

o  Morbid obezler (Vücut kitle indeksi >40)

o  Sağlık çalışanları

o  Grip açısından riskli grupta tanımlanan kişilere bakım verenler ve aynı evde yaşayanlar (çocuklar dahil)