Omuz eklemi, insan vücudundaki en hareketli eklemlerden biri olup, geniş hareket açıklığı sayesinde günlük yaşantımızda ve spor aktivitelerinde önemli bir rol oynar. Ancak bu yüksek hareket kabiliyeti, omuz eklemini yaralanmalara karşı hassas hale getirmektedir. Rotator manşet kaslarını içeren parsiyel kas yırtıkları, en sık görülen omuz yaralanmalarından biridir. Bu yazıda, parsiyel kas yırtıklarının nedenleri, belirtileri, tanı yöntemleri ve tedavi süreçleri hakkında kapsamlı bilgiler sunacağım.

Parsiyel Kas Yırtıkları Nedir?

Parsiyel kas yırtıkları, omuz kas liflerinin tamamen kopmadan, kısmi olarak yırtılması durumudur. En yaygın olarak rotator manşet kaslarında görülür ve özellikle supraspinatus kası bu durumdan sıklıkla etkilenir. Kas liflerinde meydana gelen küçük kopmalar, omuzda ağrı, hareket kısıtlılığı ve güçsüzlük gibi belirtilerle kendini gösterir.

Bu yırtıklar genellikle akut travmalar, tekrarlayan mikrotravmalar veya yaşlanmaya bağlı dejeneratif değişiklikler nedeniyle ortaya çıkar. Özellikle sporcular, ağır yük kaldıran bireyler ve meslekleri gereği omuzlarını sıkça kullanan kişiler (örneğin, marangozlar, öğretmenler, spor antrenörleri) bu risk grubuna dahildir.

Parsiyel Omuz Yırtıklarının Nedenleri

Parsiyel kas yırtıklarına yol açan başlıca faktörler şunlardır:

• Travmatik Yaralanmalar: Omuza doğrudan alınan darbeler veya ani, kontrolsüz hareketler sonucu kaslarda aşırı gerilme oluşabilir.
• Tekrarlayan Mikrotravmalar: Sürekli aynı hareketlerin yapılmasını gerektiren sporlar (yüzme, tenis, halter) veya meslekler, kas liflerinde zamanla aşınmaya neden olabilir.
• Yaşa Bağlı Dejeneratif Değişiklikler: Yaş ilerledikçe kas ve tendon yapılarında zayıflama meydana gelir, bu da yırtık riskini artırır.
• Postür Bozuklukları: Omuz kuşağındaki kas dengesizlikleri ve kötü duruş alışkanlıkları, kaslara aşırı yük bindirerek yırtık riskini artırabilir.
• Kanlanma Problemleri: Özellikle supraspinatus tendonu gibi bölgelerde kanlanmanın yetersiz olması, iyileşme sürecini olumsuz etkileyebilir ve yırtıkların oluşumunu kolaylaştırabilir.
•  

Belirtiler

Parsiyel kas yırtıkları genellikle şu belirtilerle kendini gösterir:

• Omuzda belirli hareketlerle artan ağrı,
• Gece ağrısı ve uyku sırasında omuz üzerine yatamama,
• Hareket kısıtlılığı ve belirli açılarda ağrılı hareketler,
• Omuzda güç kaybı,
• Hareket sırasında tıkırtı veya sürtünme hissi (krepitasyon).
•  

Tanı Yöntemleri

Parsiyel kas yırtıklarını tespit etmek için kullanılan tanı yöntemleri şunlardır:

• Fizik Muayene: Hastanın şikayetleri dinlenerek omuz hareket açıklığı, kas gücü ve ağrı noktaları değerlendirilir. Rotator manşet fonksiyonlarını değerlendirmek için özel testler (Jobe, Neer impingement, Hawkins-Kennedy) uygulanır.
• Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG): Kas yırtığının derecesi, dokuların durumu ve ek patolojiler hakkında detaylı bilgi sağlar.
• Ultrasonografi: Dinamik değerlendirme imkânı sunan bu yöntem, kas yırtıklarının tespitinde hızlı ve etkili bir seçenektir.
•  

Tedavi Seçenekleri

Parsiyel kas yırtıklarının tedavisinde hastanın yaşı, aktivite düzeyi, yırtığın büyüklüğü ve semptomların şiddeti göz önünde bulundurulur.

Konservatif (Cerrahi Dışı) Tedavi

Çoğu parsiyel yırtık vakasında cerrahiye gerek kalmadan şu yöntemler uygulanır:

1. İstirahat ve Aktivite Modifikasyonu: Ağrıyı artıran hareketlerden kaçınılmalı ve omuzun aşırı kullanımından kaçınılmalıdır.
2. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon: Omuzun hareket açıklığını koruyacak ve kasları güçlendirecek egzersizler önerilir.
3. Ağrı Yönetimi:
   • Non-steroid antiinflamatuar ilaçlar (NSAİİ’ler),
   • Soğuk uygulamalar (akut dönemde ilk 48 saat),
   • Ultrason, elektroterapi ve lazer gibi fizik tedavi modaliteleri.
4. Eklem Enjeksiyonları:
   • Kortikosteroid enjeksiyonları,
   • Proloterapi,
   • PRP (platelet-rich plasma),
   • Kök hücre tedavisi,
   • Eksozom tedavisi.

Cerrahi Tedavi

Konservatif tedaviye yanıt vermeyen, ilerleyici veya büyük yırtıklarda cerrahi tedavi gündeme gelebilir. Artroskopik yöntemlerle yırtığın onarılması veya ciddi vakalarda tamir edilmesi gerekebilir.

Rehabilitasyon Süreci

Parsiyel yırtık sonrası rehabilitasyon büyük önem taşır ve dört aşamada uygulanır:

1. İlk Aşama (İltihap ve Ağrının Kontrolü): Ağrı ve inflamasyonu azaltmaya yönelik istirahat ve destekleyici uygulamalar yapılır.
2. İkinci Aşama (Hareket Açıklığının Geri Kazanılması): Omuz ekleminin esnekliği artırılarak hareket açıklığı yeniden sağlanır.
3. Üçüncü Aşama (Kas Güçlendirme): Rotator manşet ve skapular kasları güçlendiren egzersizler uygulanır.
4. Dördüncü Aşama (Fonksiyonel Geri Dönüş): Sporcular ve ağır fiziksel iş yapan bireyler için özel rehabilitasyon programları uygulanır.

Sonuç

Parsiyel kas yırtıkları zamanında ve doğru şekilde tedavi edilmediğinde kronik ağrı ve işlev kaybına yol açabilir. Erken tanı, kişiye özel tedavi planları ve uygun rehabilitasyon programları ile hastalarımızın yaşam kalitesini artırmayı hedefliyoruz. Fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanları olarak, bireyin ihtiyaçlarına uygun tedavi yöntemleriyle omuz sağlığını en iyi seviyeye ulaştırmayı amaçlıyoruz.

Dr. Öğr. Üyesi Elif BERBER
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı