Mesane kanseri, mesanenin iç yüzeyini döşeyen hücrelerin kontrolsüz şekilde çoğalmasıyla ortaya çıkan bir kanser türüdür. Üroloji uzmanı olarak mesane kanseri tanı ve tedavi süreçlerinde sıklıkla karşılaştığımız bir hastalıktır. Hem erkeklerde hem de kadınlarda görülmesine rağmen, erkeklerde daha yaygın olarak karşımıza çıkar. Mesane kanseri genellikle 50 yaş üstü bireylerde teşhis edilse de, daha genç yaş gruplarında da görülebilmektedir.

Mesane Kanseri Türleri

Mesane kanseri temelde üç farklı hücre tipinden kaynaklanabilir:

1. Transisyonel Hücreli Karsinom: En sık görülen mesane kanseri türüdür ve mesane duvarını döşeyen transisyonel hücrelerden gelişir. Bu hücreler, mesanenin dolup boşalmasına bağlı olarak genişleyip büzülebilen esnek hücrelerdir.
2. Skuamöz Hücreli Karsinom: Mesane duvarında uzun süreli iltihaplanma veya enfeksiyon varlığında skuamöz hücreler gelişebilir ve bu da skuamöz hücreli karsinomu tetikleyebilir. Dünya genelinde sık karşılaşılmamakla birlikte, bazı bölgelerde enfeksiyonlara bağlı olarak daha sık görülebilir.
3. Adenokarsinom: Mesane kanserlerinin küçük bir yüzdesini oluşturur ve mesane duvarında yer alan bez hücrelerinden gelişir. Oldukça nadir bir türdür.

Risk Faktörleri

Mesane kanserine yol açan kesin nedenler tam olarak bilinmemekle birlikte, bazı risk faktörlerinin bu kanserin gelişme olasılığını artırdığı gösterilmiştir. Bu risk faktörleri arasında en önemlisi sigara kullanımıdır. Sigara içen bireylerde mesane kanseri gelişme riski, içmeyenlere oranla 3 ila 4 kat daha fazladır. Sigara dumanındaki toksik kimyasallar böbrekler aracılığıyla süzülür ve idrarla birlikte mesaneye taşınır. Bu kimyasalların mesane duvarında birikmesi kanserojen etkiye neden olabilir.

Diğer önemli risk faktörleri ise:

• Kimyasal maruziyet: Özellikle boya, kauçuk, deri ve kimyasal sanayilerde çalışan bireyler, bazı zararlı maddelere maruz kaldıklarında mesane kanseri riski artar.
• İdrar yolu enfeksiyonları: Kronik idrar yolu enfeksiyonları veya idrar yolunun uzun süreli tahrişi, skuamöz hücreli karsinom riskini artırabilir.
• Radyoterapi: Daha önce pelvik bölgeye uygulanan radyoterapi, mesane kanseri riskini artırabilir.
• Aile öyküsü: Ailede mesane kanseri öyküsü olan bireylerde risk artabilir.
•  

Belirtiler

Mesane kanserinin en sık görülen belirtisi idrarda kan (hematüri) varlığıdır. İdrarda gözle görülebilir kanama olabileceği gibi, mikroskopla tespit edilebilecek düzeyde de kanama olabilir. Ancak her hematüri mesane kanseri anlamına gelmez; bu tür şikayetler böbrek taşı, enfeksiyon veya başka nedenlerden kaynaklanabilir. Yine de bu şikayetler ihmal edilmemeli ve en kısa sürede bir üroloji uzmanına başvurulmalıdır.

Diğer belirtiler şunlar olabilir:

• Sık idrara çıkma
• İdrar yaparken yanma veya ağrı
• İdrar yapamama veya idrar akışında zayıflama
• Pelvik ağrı
• Kilo kaybı ve halsizlik (ileri evrelerde)
•  

Tanı

Mesane kanserinin tanısı için birkaç farklı yöntem kullanılmaktadır. İdrarda kan görülmesi şikayetiyle gelen hastalara genellikle şu tetkikler yapılır:

1. İdrar tahlili: İdrar tahlili ile idrarda mikroskopik kan olup olmadığı tespit edilebilir. Ayrıca idrarın sitolojik incelemesi ile kanser hücrelerinin varlığı araştırılabilir.
2. Sistoskopi: Bu prosedürde, idrar yolundan ince bir kamera yerleştirilerek mesane doğrudan görüntülenir. Şüpheli bir lezyon görüldüğünde, biyopsi alınarak patolojik inceleme yapılır.
3. Görüntüleme Yöntemleri: Bilgisayarlı tomografi (BT) ve manyetik rezonans görüntüleme (MR) gibi ileri görüntüleme yöntemleri, tümörün yayılımını ve mesane dışına çıkıp çıkmadığını belirlemek için kullanılır.

Tedavi

Mesane kanseri tedavisi, kanserin evresine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişkenlik gösterir. Tedavi seçenekleri şunlardır:

1. Transüretral Rezeksiyon (TUR): Mesane kanserinin erken evrelerinde en sık başvurulan tedavi yöntemidir. Bu cerrahi prosedürde, sistoskopi sırasında mesanedeki tümör kazınarak çıkarılır. TUR işlemi, mesane kanserinin kesin tanısını koymak için de kullanılır.
2. İmmünoterapi: Mesane içine doğrudan BCG (Bacillus Calmette-Guerin) adı verilen bir bağışıklık sistemi uyarıcı madde uygulanabilir. Bu tedavi yöntemi, tümörün tekrarlama riskini azaltmak için kullanılır.
3. Radikal Sistektomi: Mesanenin tamamının cerrahi olarak çıkarıldığı bu işlem, daha ileri evre mesane kanserlerinde uygulanır. Bu operasyon sonrasında idrarın vücut dışına çıkarılabilmesi için yeni yollar oluşturulması gerekebilir (örneğin ileal kondüit veya neobladder).
4. Kemoterapi: İlerlemiş mesane kanseri vakalarında, tümörün küçültülmesi veya yayılımının kontrol altına alınması için sistemik kemoterapi uygulanabilir.

Takip ve Sonuç

Mesane kanseri, özellikle erken evrede yakalandığında tedavi edilebilir bir hastalıktır. Ancak tedavi sonrasında hastalığın tekrarlama riski yüksek olduğundan, düzenli takip oldukça önemlidir. Bu takipler sırasında belirli aralıklarla sistoskopi ve görüntüleme yöntemleri kullanılabilir.

Mesane kanseri ile mücadelede erken tanı ve uygun tedavi hayati öneme sahiptir. Hastalarımın, herhangi bir şüpheli belirti gördüklerinde vakit kaybetmeden başvurmaları tedavi sürecini olumlu yönde etkileyebilir. Aynı zamanda sigara kullanımının bırakılması ve risk faktörlerinden korunma gibi yaşam tarzı değişiklikleri, mesane kanserinin önlenmesinde önemli adımlardır.

Prof. Dr. Kadir Önem

Üroloji Uzmanı